مشکلات ناشی از بحران آب در خوزستان که طی سال‌های گذشته به صورت مداوم و پیوسته در همه فصول سال با ناکارآمدی مدیران و مسئولان عرصه آب و برق در این جغرافیا تکرار می‌شد، عاقبت به اعتراضاتی گسترده بدل شد که علی‌رغم سرکوب شدید معترضان در پنج شب گذشته در اغلب شهرهای این استان ادامه داشته است.
شاهدان عینی در اعتراضات پنج شب گذشته از مشاهدات خود در سرکوب کسانی می‌گویند که مطالبه آنان «حق حیات» است. در این پنج روز بر معترضان چه گذشت؟
***
اعتراضات مردم خوزستان از روز پنجشنبه ۲۴تیر۱۴۰۰ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد؛ اما اولین تصاویر از حضور یگان ویژه و جو امنیتی شهرهای خوزستان ظهر روز دوشنبه ۲۸تیر۱۴۰۰ منتشر شد؛ تصاویری تکان‌دهنده از هواپیمایی که در یکی از باندهای فرودگاه اهواز بر زمین نشسته بود و مسافرانش نیروهای ضدشورش گسیل شده به خوزستان بودند. دور تا دور هواپیما فرماندهان نظامی ایستاده و نیروهای خود را به‌خط از هواپیما پیاده می‌کردند.
راستی‌آزمایی تصاویر با توجه به‌آنکه فرستنده زمان را قید نکرده بود، اندکی دشوار به نظر می‌رسید؛ اما بررسی عکس‌ها با تمرکز بر جزییات نشان می‌داد، قطعا در فرودگاه شهر اهواز گرفته شده‌اند. ماسک برای جلوگیری از ابتلا به کرونا بر چهره برخی حاضران در تصویر قابل تشخیص بود و نشانه‌هایی وجود داشت که مشخص می‌کرد هواپیمای مذکور از نوع بویینگ ۷۴۷ است. هواپیمایی که عموما برای جابه‌جایی نیروهای نظامی ایران از آن استفاده می‌شود.
ساعاتی بعد صحت عکس‌ها از سوی برخی منابع مطلع در اهواز تایید شد. یک منبع آگاه به ایران‌وایر گفت: «تقریبا هیچ پرواز معمولی دوشنبه در فرودگاه اهواز انجام نشد. ما برای اولین بار شاهد لشکرکشی هوایی به خوزستان بودیم؛ تا قبل از این نیروی سرکوب معمولا از استان‌های همجوار مثل لرستان و ایلام و از طریق زمینی وارد می‌شدند. امروز اما از همه جا علیه مردم خوزستان نیرو جمع کردند و با هواپیماهایی که پولش را مردم ایران داده‌اند، نیروی سرکوب به استان آوردند.»
با شکستن دمای هوا و فرا رسیدن غروب روز ۲۸ تیر، تصاویر حضور مردم در خیابان برای شرکت در تجمعات اعتراضی منتشر شدند. بررسی‌ها نشان می‌داد هزاران نیروی یگان ویژه در شهرها مستقر شده و جو برخی از مناطق امنیتی است؛ با این حال مردم در شهرهای سوسنگرد، شادگان، کوت عبدالله، حمیدیه، رامشیر، رامهرمز، ماهشهر، ویس، شهر جراحی، شاوور و بخشی‌هایی گسترده از شهر اهواز از جمله کوی علوی، کمپلو و مندلی به خیابان آمده و تظاهرات کردند.
ساعاتی پس از آغاز تجمعات خبرهایی از حمله شدید با گاز اشک‌آور و باتوم به معترضان مخابره شد. یکی از شهروندان حاضر در کوی علوی به ایران‌وایر گفت که نیروهای امنیتی و نظامی مطابق شب‌های گذشته اقدام به تیراندازی، شلیک تیر مستقیم و استفاده از گاز اشک‌آور در این منطقه کردند: «زخمی هم داریم؛ فقط نمی‌دانیم چند نفر. دارند در و پیکر مغازه‌ها و اموال مردم را هم آتش می‌زنند که فردا به گردن معترض‌ها بیاندازند؛ همان‌طور که قبلا این کار انجام شده. اینجا زن و مرد و بچه و بزرگ در خیابان هستیم و نمی‌ترسیم.»
یک شهروند اهوازی دیگر هم گفت: «امشب مردم اهواز از چهار گوشه شهر به خیابان آمدند و معترضان در شهرهای دیگر را تنها نگذاشتند. اگر اهواز این‌قدر مردم پرشمار بیرون نبودند، سرکوب معترضان در شهرهای کوچکتر حتما شدیدتر می‌شد.»
ویدیوهایی که شب گذشته به دست ایران‌وایر رسید نشان می‌دهد شلیک مستقیم از سوی نیروهای نظامی و امنیتی در شهرهای دیگری همچون جراحی، سوسنگرد و خرمشهر نیز صورت گرفته است.
ویدیوهای دریافت شده از سوسنگرد در شب پنجم اعتراضات نشان می‌دهد شمار زیادی از معترضان مقابل فرمانداری این شهرستان تجمع کرده و با سر دادن شعار «فرماندار بی‌غیرت، استعفا، استعفا» و «زندانیان ما را آزاد کنید» خواستار استعفای فرماندار و آزادی بازداشت‌شدگان شب‌های پیشین این اعتراضات شدند.
منابع محلی در استان خوزستان با تاکید بر شمار زیاد بازداشت‌شدگان این اعتراضات تاکنون موفق شده‌اند هویت ۱۸ تن از آن‌ها را اعلام کنند. از این تعداد، ۸ نفر در محلات مختلف شهر اهواز، ۵ نفر در خرمشهر و ۵ تن دیگر در شهرستان شوش بازداشت شده و به مکان نامعلومی منتقل شده‌اند.
جو شدید امنیتی در شهر حمیدیه و شادگان برای پنجمین شب متوالی از آغاز اعتراضات همچنان ادامه داشت؛ اما تصاویر منتشر شده از این شهرها نشان می‌دهد مردم علی‌رغم حضور گسترده نیروهای ضدشورش و یگان ویژه به خیابان آمده و شعارهای اعتراضی سر دادند.
ویدیوهایی از حضور مردم شهرهای ویس، شهرک جراحی در ماهشهر، شهرستان کارون از توابع شهر اهواز، رامشیر، خرم‌آباد و رامهرمز نیز نشان می‌دهد در این مناطق نیز تجمعات اعتراضی برپا شده است.
آنچه در اعتراضات مدنی مردم خوزستان در پنج شب گذشته به چشم می‌خورد، حضور پررنگ زنان در تجمعات شهرهای سوسنگرد و حمیدیه و اهواز است.
در یکی از این ویدیوها در شهر سوسنگرد زن جوانی رو به دوربین می‌گوید: «ما مسلمان هستيم و مى‌خواهيم آزاده زندگى كنيم، هيچى نخواستيم، فقط آب و اين حق ماست.»
در ویدیوی دیگری نیز که شب گذشته در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده، یکی از زنان معترض کوی علوی اهواز از مردم می‌خواهد به سرکوب مردم سوسنگرد اعتراض کنند و می‌گوید: «همه تجمع کنید، برویم جلو. لعنت به این قوم ظالمین.»
روزشمار اعتراضات
روز اول :
اعتراضات مردم در خوزستان از شامگاه پنجشنبه ۲۴ تیرماه ۱۴۰۰ آغاز شد. مردم در اعتراض به بی‌آبی و قطع مکرر برق در دمای بالای ۵۰ درجه، خشک شدن تالاب‌ها و ۵ رودخانه پرآب این استان خشمگین از مرگ دام‌ها و از میان رفتن محصولات کشاورزی به خیابان آمدند.
در نخستین شب این اعتراضات خیابان‌های برخی از شهرها، از جمله حمیدیه، اهواز، بستان، دشت آزادگان، ملاثانی، خرمشهر، سوسنگرد و شوش لبریز شد از صدای مردم معترض.
یک شهروند اهوازی که از نخستین شب اعتراضات در تجمعات مردمی این شهر حضور داشته به ایران‌وایر می‌گوید: «شب اول نیروی انتظامی کنار ایستاده بود و با مردم وارد تقابل نشد. اعتراضات برگزار شد؛ ولی ما می‌دانستیم شب‌های بعد آن‌ها با همه توانشان مقابل ما می‌ایستند و ما با همه جانمان. آخر شب خبر رسید که یک نفر در شادگان کشته شده است.»
خبرهای غیررسمی از کشته‌شدن یک جوان به نام «مصطفی نعیماوی»، ۳۰ ساله در شادگان خبر دادند.
این خبر درحالی منتشر شد که استاندار خوزستان ضمن تکذیب برگزاری اعتراض، ویدیوهای منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی را «جعلی» خواند و اوضاع خوزستان را آرام توصیف کرد.
روز دوم :
شامگاه جمعه ۲۵ تیرماه با فرونشستن گرمای هوا مردم برای دومین شب در اعتراض به ناکارآمدی دولت در مدیریت بحران بی‌آبی به خیابان‌ها آمدند و علیه حکومت شعار سردادند.
همزمان سرپرست فرمانداری شهرستان شادگان کشته‌شدن مصطفی نعیماوی را تایید کرد؛ اما آن را نتیجه «سوءاستفاده اغتشاشگران از شرایط» دانست و نه تقابل نیروهای امنیتی و معترضان.
«امید صبری‌پور» در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا گفت: «افراد فرصت‌طلب و اغتشاشگر به سمت ماموران نیروهای امنیتی و تجمع‌کنندگان تیراندازی کردند که تیر به یک رهگذر که جوانی ۳۰ ساله بود اصابت و منجر به مرگ او شد.»
او همچنین گفت مسببان این حادثه شناسایی و دستگیر شده‌اند. ادعایی که رسانه حکومتی فارس روز بعد آن را تکذیب کرد.
ویدیوهای منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد در دومین شب از اعتراضات خوزستان در شهرهای حمیدیه، ماهشهر، سوسنگرد، شوش، شادگان، رفیق، هویزه و مناطق کانتکس و عین دو به خیابان آمده و شعارهایی در اعتراض به ناکارآمدی دولت در مدیریت بحران بی‌آبی و همچنین طرح‌های حکومتی برای انتقال آب خوزستان و واداشتن مردم این استان به «مهاجرت اجباری» سر دادند.
روز سوم:
غروب شنبه ۲۶تیر۱۴۰۰ در حالی که خبرهایی از سرکوب شدیدتر معترضان منتشر می‌شد، مردم در شهرهای سوسنگرد، شوش، هویزه، حمیدآباد و عبدالخان باز هم به خیابان آمده و تظاهرات کردند. منابع مستقل کشته شدن یک جوان ۱۸ ساله دیگر به نام «قاسم خضیری» را با شلیک نیروهای امنیتی در اهواز تایید کردند و به این ترتیب شمار کشته‌شدگان اعتراضات به دو تن رسید.
همزمان گزارش‌ها نشان می‌داد که دسترسی کاربران به اینترنت در بیشتر مناطق خوزستان دچار اختلال شده و کاربران در اهواز از کاهش شدید سرعت اینترنت خبر دادند. در برخی مناطق از شهرهای سوسنگرد، شادگان، شوش و حمیدیه قطعی اینترنت و اختلال در شبکه تلفن همراه نیز گزارش شد.
در سوسنگرد مردم مقابل فرمانداری شهرستان تجمع کرده و علیه فرماندار و مقامات مسئول شعار دادند.
منابع محلی در سوسنگرد از مجروح شدن شماری از معترضان که مقابل دفتر نماینده این شهر در مجلس تجمع کرده بودند، در حمله نیروهای انتظامی و امنیتی خبر دادند.
در سومین شب اعتراضات خبرها حاکی از مسدود شدن برخی جاده‌های بین شهری توسط معترضان بود.
مردم حمید آباد جاده اصلی شوش به دزفول را مسدود کردند و برای ساعاتی جاده سوسنگرد به اهواز توسط معترضان مسدود شد.
علاوه بر این، در عبدالخان نیز مردم معترض جاده ورودی اهواز به شوش را بستند. در ویدیوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، صدای شلیک نیروهای امنیتی که در صدد مقابله با مردم معترض در عبدالخان بودند، شنیده می‌شد.
برخی شهروندان در سومین شب اعتراضات از تعداد پرشمار نیروی یگان ویژه و ضد شورش خبر دادند که با تجهیزات و خودروهای آب‌پاش از استان‌های همجوار خوزستان از جمله لرستان به سمت خوزستان در حرکت بودند.
روز چهارم :
۲۷تیر۱۴۰۰ دست‌کم ۱۷ شهر در استان خوزستان صحنه تجمعات اعتراضی مردم بود.
با وجود فضای سنگین امنیتی و شلیک گسترده گلوله و گاز اشک‌آور از سوی نیروهای یگان ویژه و بسیج به سوی معترضان، مردم در سوسنگرد، شوش، حمیدیه و الباجی، ماهشهر، شوشتر، آبادان، شادگان، لالی و اهواز دست به اعتراضات گسترده زدند.
این اعتراضات منجر به بازداشت‌های گسترده معترضان به دست نیروهای امنیتی شد. ویدیوهایی نیز از مجروح شدن شهروندان معترض در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
شهر سوسنگرد کانون اصلی تجمعات اعتراضی در خوزستان بود. شماری از معترضان در در این شهر براثر شلیک گلوله و گاز اشک‌آور نیروهای انتظامی و بسیج مجروح شده و در منطقه ابوذر سوسنگرد خبرها حاکی از زخمی شدن دست‌کم سه نفر از معترضان در اثر شلیک گلوله ماموران بود.
منابع محلی در این شهر گزارش دادند که به علت تیراندازی و برخورد شدید نیروی انتظامی معترضان به پارک شهر پناه برده بودند؛ اما در آنجا محاصره و شمار زیادی از آنان بازداشت شدند.
روز پنجم:
پنجمین روز اعتراضات خوزستان با سرکوب شدید معترضان همراه بود. ساکنان کوی علوی اهواز از تیراندازی نیروهای یگان ویژه با اسلحه جنگی به سوی معترضان خبر دادند. خبرهایی از تیراندازی نیروهای امنیتی به مردم شهرک جراحی ماهشهر و خرمشهر نیز مخابره شد.
مردم معترض در خوزستان به اشکال مختلف بر دست‌های خالی خود، مسالمت‌آمیز بودن اعتراضات و مطالبات برحق خود تاکید می‌کنند؛ اما نیروی سرکوب تا امروز پاسخ آن‌ها را با شلیک گلوله و گاز اشک‌آور داده است.
