از فرگشت دایناسورها تا انقراض آنها
🔻گروهی از مهره داران خشکی که 233 میلیون سال پیش به وجود آمدند
با توجه به تعداد زیاد فسیل های یافت شده، مشخص می شود که دایناسور ها فرم غالب حیات حیوانی روی زمین در عصر مزوزوئیک بودند
دوران مزوزوئیک، 160 میلیون سال از تاریخ کره زمین را به خود اختصاص می‌دهد ... از 225 تا 65 میلیون سال پیش
به دنبال انقراض شدید و بحران بیولوژیکی در پایان دوره پرمین، تنها تعداد نسبتا محدودی از گونه های گیاهی و جانوری توانستند باقی بمانند
در ادامه، تولید نسل جدیدی از موجودات زنده به آرامی آغاز شد
نرم تنان موجودات غالب محیط دریا بودند و خزندگان موجودات غالب خشکی
در ابتدا خزندگان اولیه به دو گروه عمدهء سیناپسیدها و ساروپسیدها تبدیل شدند
پستانداران کنونی مانند انسان از نسل سیناپسیدهای اولیه هستند و دایناسورهای منقرض شده و نسل زندهء آنها یعنی پرندگان امروزی هم متعلق به شاخه ای از ساروپسیدها اند
ریچارد اوون، دیرینه شناس بریتانیایی هم دورهء چالز داروین، نام دایناسورها را از ترکیب دو کلمهء یونانی دینوس و ساورس که به معنای مامولک مهیب است ابداع کرد
دایناسورها ویژگی های خاصی داشتند که آنها را منحصر به فرد میکرد
برخلاف سایر خزندگان، پاهایشان در دو سمت کناری بدنشان نبوده، بلکه زیر بدنشان قرار داشت؛ این ساختار به همراه استخوان بندی خاص ران و لگن، به میزان قابل توجهی قابلیت تحرک را افزایش داده بود
این جانوران عظیم الجثه، همچنین در طی روند فرگشتشان مجهز به قابلیت های دفاعی خاصی نیز شدند
مانند شاخ، چنگال ، پوزه شاخی و حتی در برخی گونه ها پوششی شبیه به زره!
دایناسورهای اولیه، بدلیل کمبود غذا چندان غول پیکر نبودند اما در دوره های بعد به سبب پیدایش درختان بلند مخروطی، غذای گیاهخواران بیشتر شد و اندازه آنها نیز بزرگتر شد
آن گونه های گوشتخواری هم در رقابت طبیعت میتوانستند زنده بمانند که قوی تر و بزرگتر بودند و شانس بقای بهتری داشتن
بدین تریب طی میلیون ها سال و گذشت صدها هزار نسل ، برخی از گونه های آن ها بزرگ و بزرگ تر شدند
فسیل بزرگترین دایناسوری که تاکنون روی کره زمین زندگی کرده، سال 2014 در آرژانتین پیدا شد
طول این دایناسور 40 متر ، ارتفاعش 16 متر بوده و وزنی در حدود 87 تن داشته است، یعنی برابر وزن 17 فیل!
این جانوران عظیم الجثه، تا 65 میلیون سال پیش بر زمین حکمرانی می کردند
اما ناگهان براثر تغییراتی شدید که ادامه حیاتشان را امکان پذیر نمی ساخت، از بین رفتند
قابل قبول ترین نظریه برای توضیح انقراض شان ، برخورد یک شهاب سنگ به زمین است
66 میلیون سال قبل، شهاب سنگی با قطر 10 کیلومتر به منطقه‌ای که امروزه به نام دهانه چیکسالوب نامیده می‌شود و در مکزیک قرار دارد برخورد کرد
این برخورد باعث فرورفتن زمین و تشکیل گودالی به قطر 180 کیلومتر و آزاد شدن انرژی ای برابر با 50 میلیون بمب اتمی ، شد
ابری از گرد و غبار به مدت چند ماه در هوا معلق بوده و زمین را تاریک کرد
در همان حال گوگرد کلر و نیتروژن با هم مخلوط شده، ابرهایی را تشکیل داده و این ابرها باران اسیدی کشنده ای را نازل کردند
75 درصد از گونه‌های زنده روی زمین منقرض شدند
مرگ قسمت بزرگی از پوشش گیاهی زمین
همینطور تمام حیوانات روی خشکی، که وزنی بیش از 25 کیلوگرم داشتند از بین رفتند
انقراض کرتاسه-پالئوژن، آخرین انقراض بزرگی ست که بر روی زمین رخ داده
پس از این واقعه بود، که پستانداران این فرصت را یافتند که فرگشت یابند و نهایتا فرمانروایان جدید زمین شوند . . .
