از دیدگاه فقهی، فقهای شیعه در زمان غیبت امام
دوازدهم، نایبان عام و جانشینان وی در امور شرعی و تبیین احکام فقهی اسلامی محسوب
می شوند. مرجعیت شیعه پس از انقلاب سال 57 دپار تغییرات چشمگیری شده و روز به روز
بیشتر با نهاد حاکمیت ادغام شد. هرچند همواره در تاریخ ایران روحانیت به دو گروه
حکومتی و غیر حکومتی تقسیم می شدند، اما در دهه های اخیر تاثیر جهان بینی شیعی و
اسلامی بواسطه برقراری حکومت دینی و تک صدایی، در همه جنبه های زندگی ایرانیان بیش
از هر زمان دیگری قابل مشاهده است. ورزش نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. در
ادامه تلاش می شود، به بخشی از از محدودیت هایی که به صرف اعتقادات مذهبی روحانیت
شیعه به مردم ایران تحمیل شده است، اشاره شود.
در کتاب جامع بزنطی نوشته احمد ابن محمد ابن ابی
نصر بزنطی که در بردارنده مجموعه گسترده ای از اخبار و روایات در زمینه های
گوناگون معارف دینی است, به نقل از امام صادق آورده شده است که:" فروش شطرنج
حرام و خوردن پول آن حرام و نگهداشتن آن کفر و بازی کردن با آن شرک و سلام کردن به
بازی کننده آن گناه و یاد دادن آن گناه کبیره است و کسی که برای بازی دست در شطرنج
می کند مانند کسی است که دست در گوشت خوک فرو برده و برای نماز باید دستش را بشوید.
و کسی که به شطرنج می نگرد مثل کسی ست که به فرج مادر خود نگاه می کند و کسی که به
بازی شطرنج بنشیند، جای خود را در دوزخ مهیا کرده است." به استناد روایاتی
همچون روایت ذکر شده، اشخاصی چون آیت الله سیستانی و وحید بازی شطرنج را حرام
اعلام کرده اند.
ممنوعیت فعالیت در رشته ورزشی شطرنج تا سال 67
ادامه داشت، تا اینکه روح الله خمینی طی فتوایی که متن آن در روزنامه کیهان مورخ
13 مهر 67 به چاپ رسید، فتوای حلال بودن آن را صادر کرد تا زمینه برای فعالیت مجدد
ورزشکاران این رشته فراهم شود. همین اتفاق برای ورزش بیلیارد نیز رخ داد به طوری
که ورزشکاران ایرانی بنا به فتوای علمایی چون بهجت فومنی به مدت 23 سال یعنی تا
سال 1380 از انجام این ورزش منع شده بودند.
سارا خادم الشریعه، آتوسا پورکاشیان، احسان قائم
مقامی، علیرضا فیروزجا در رشته شطرنج، حسین وفایی، امیر سرخوش و سهیل واحدی در
رشته بیلیارد از جمله افتخار آفرینان ایران در عرصه بین المللی هستند که با وجود
تمام محدودیت ها و امکانات محدود توانستند استعداد خود را در رشته های مذکور شکوفا
نمایند.
در اسلام مسابقاتی که در راستای نیرومند سازی
بنیه نظامی و دفاعی مسلمانان قرار می گیرد و آمادگی رزمی آن ها را بالا می برد،
مجاز شده است. در کتاب وسائل الشیعه شیخ حر عاملی، جلد 13 از پیامبر اسلام نقل شده
است؛ مسابقاتی چون اسب دوانی , شتر دوانی, کبوتر بازی و تیر اندازی مجاز و در سایر
مسابقاتی که در آن ها برد و باخت باشد، فرشتگان حضور نمی یابند و نفرین خود را بر
بازیکنان می فرستند. همچنین احادیث دیگری از این دست به نقل از امامان در فقه شیعه
موجود می باشد که علما با استناد به آنها احکامی را برای ورزش و ورزشکاران امروزی
صادر نموده اند.
براساس مقاله ای که پژوهشکده امر به معروف و نهی
از منکر قم به قلم محمود صادقی منتشر کرده است، ورزش بوکس و مسابقات کشتی کج به
دلیل اینکه دارای مفاسد فراوان و ناسالم هستند، جز ورزش های حرام دسته بندی شده
اند و نویسنده به جد از مسئولین حکومت می خواهد که مانع ورود ورزش کشتی کج در
ایران شوند. همچنین بسیاری از ورزش ها مانند: رشته های آیروبیک و بدنسازی به دلیل
اینکه با موسیقی تند و تحریک آینده همراه است، در دسته ورزش های حرام قرار می
گیرد، زیرا اسلام با هرگونه آهنگ و موسیقی که مناسب مجالس گناه و عیش و نوش است،
مخالف می باشد.
به نظر می رسد روحانیت حاکم با این استدلال که
استکبار جهانی از طریق ورزش می خواهد بر همه کشورهای دنیا تسلط پیدا کند و با
استفاده از ورزشکاران خودباخته تفکرات خود را ترویج و تبلیغ کند، نظرات خود را به
جامعه تحمیل می کنند. گویی تمامی کشورهای دنیا کار و بار خود را ول کرده و تنها
دغدغه آنها به در کردن مسلمین از صراط مستقیم است. ورزش زومبا از جمله ورزش های
است که در سال 96 به واسطه فشار روحانیون توسط فدراسیون ورزش های همگانی ممنوع
اعلام شد تا دست علاقه مندان این رشته ورزشی از ادامه فعالیت کوتاه ماند.
متاسفانه محدودیت های فقهی در زمینه ورزش برای
بانوان بیشتر به چشم می آیدو می توان گفت بزرگترین علت محدودیت ورزش زنان در ایران
بعد از انقلاب به مسئله حجاب اجباری بر می گردد. طبق ماده 638 قانون مجازات
اسلامی، هر کس علنا در انظار عمومی و معابر تظاهر به عمل حرام می نماید، علاوه بر
کیفر عمل به حبس از 10 روز تا 2 ماه و یا 74 ضربه شلاق محکوم می گردد. زنان
ورزشکار به موجب این قانون باید لباس مناسب و مورد تایید مراجع را به تن کنند.
محدودیت های اشاره شده تنها شامل حال ورزشکاران بلکه زنان حامی تیم های ورزشی نیز
به دلیل آنچه پوشش نامتعارف مردان ورزشکار خوانده می شود از تماشای مسابقات در محل
ورزشگاه نیز محروم هستند.اکثریت فقهای شیعه برای عقیده هستند که تماشای دست و پای
عریان مردان باعث فساد اخلاقی زنان می شود، تا حدی که به نظر آیت الله بهجت فومنی
تماشای مسابقات ورزشی حتی از تلویزیون نیز کحل اشکال است و مجاز نیست.
برخی از فقها با استناد به احادیثی از امام صادق
می گویند: زنان بر اثر نشستن بر زین اسب از نظر جنسی تحریک می شوند. بنابراین با
توجه به اینکه دوچرخه و موتورسیکلت زین باریک تری دارند پس باعث تحریک جنسی بیشتری
می شود و زنان به صرف نشستن بر زین دوچرخه و رکاب زدن امکان دارد به عمل جنسی فکر
کنند و لذت ببرند لذا این ورزش ها برای زنان حرام است. البته به نظر بنده جای
تشکرش باقی است، چون با این استدلال حتی راه رفتن و پیاده روی نیز می توانست تحریک
کننده و حرام اعلام شود.
یکی از آخرین شاهکارهایی که در این رابطه شاهد آن
بودیم ممنوعیت صخره نوردی بانوان بود. با توجه به اینکه امام جمعه شهر درچه اصفهان
بالا و پایین رفتن ورزشکاران از صخره به وسیله طناب را کثافتکاری و فساد نامید،
هیئت کوهنوردی اصفهان اعلام کرد به دلیل حساسیت های موجود زنان از این پس تنها در سالن اجازه سنگ نوردی
دارند.
متاسفانه اعمال فشارهایی از این دست علاوه بر ایجاد محدودیت برای ورشکاران و ورزش دوستان، ممانعت از شکوفا شدن استعداد های آن ها و نیز از بین رفتن نشاط و شورجوانی در جامعه، موجب دو قطبی شدن جامعه شده است. به طوری که در تمام جنبه های زندگی اجتماعی شاهد تقابل مذهبیون با سایر افراد جامعه هستیم. آنچه که دغدغه عده ای در جامعه است، قطعا نمی توانند به اکثریت جامعه تجویز شود. بهتر است یادمان باشد زمان هیچ گاه متوقف نمی شود و همواره در حال حرکت است و این ما هستیم که باید شرایط زندگی خود را بر آن منطبق سازیم. زندگی در گذشته و پافشاری بر حفظ اعتقادات گذشتگان قطعا نمی تواند راه گشای انسان در آینده باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر